Mambo (4) Ya Kuzingatia ili Ng'ombe Atoe Maziwa Mengi.,,

 

Ng'ombe Mwenye Afya Bora.

      Karibuni tena wapenzi wa ufugaji katika mtandao pendwa,  katika mtiririko wetu wa safari kuelekea katika ufugaji utakaofungua mlango wa uhuru wa kifedha,  ili tuje kufurahia matunda ya ufugaji wetu. Makala haya yatakuwa marefu na nitachambua kwa kina mambo mbalimbali muhimu, kwa sababu madhumuni makubwa katika kufuga ng'ombe wa maziwa ni kupata maziwa mengi na bora.  Ni muda mzuri sasa tupambane ili kuachana na ufugaji wa mazoe tufuge kwa tija,  leo tuangazie mambo manne ambayo kama tukiyazingatia vizuri ni lazima tutafanikiwa na kufikia malengo yetu tuliyojiwekea.
 Wafugaji wapendwa, katika makala zilizopita
nimezunguzia sana jinsi ya kuepukana na ufugaji wa mazoea ambao unatutesa na kutuburuza kuelekea katika umaskini kila inapoitwa leo.  katika makala zilizopita nilishauri baadhi ya mambo ambayo tukiyatimiza ni lazima tutafanikiwa,  jaribu kupitia makala hizo kwa utulivu halafu uyafanyie kazi mambo yote yaliyomo,  nina amini utaanza kuona mwanga mbele yako.  Basi leo tuangazie haya mambo manne ambayo kama tutayazingatia ni lazima tupate maziwa mengi na bora kutoka kwa ng'ombe wale wale uliozoea kuwafuga kwa kutofuata kanuni bora za ufugaji.

Ng'ombe Wenye Afya Bora.

  

Ng'ombe Wenye Afya Bora.

     Jambo la kwanza kabisa kuzingatia ni Afya ya ng'ombe mwenyewe,  tunapozungumzia habari ya Afya ya ng'ombe tunalenga katika mabo mengi,  ng'ombe anae andamwa na magojwa mara kwa mara tunasema ng'ombe huyu hana afya nzuri,  kwa hiyo mfugaji anatakiwa ahakikishe kuwa ng'ombe wake anakuwa na afya njema wakati wote,  ninashauri kuwa ili uweze kuhakikisha kuwa ng'ombe wako anakuwa na afya njema wakati wote ni lazima uwe na daktari wa mifugo atakaye kuwa anapatikana kuhudumia mifugo yako wakati wote,  daktari huyu unatakiwa kujenga nae urafiki wa kudumu,  ikiwezekana mnakuwa kama ndugu kabisa,  hii maana yake ni kwamaba,  mkishakuwa marafiki mnakuwa na tabia ya kutembeleana,  na akikutembelea hata kama hakuna tatizo katika mifugo yako ni lazima ataikagua na kudodosa kama kuna tatizo ili aweze kulitatua au kukupa maelekezo ya msingi kwa mambo yale yatakayo kuwa hayajakaa vizuri,  au atakupa moyo kwa mambo yale atakayoona kuwa unafanya vizuri,  ukitiwa moyo unapata faraja na ni lazima utaongeza bidii katika kufanya vizuri zaidi.

Daktari Wa Mifugo.

               Ukijenga urafiki mzuri na daktari utapata faida nyingi sana,  kuna baadhi ya matibabu madogo madogo ambayo mkulima anaweza kuyafanya vizuri bila kuhitaji msaada wa daktari,  kwa mfano daktari akishakufundisha vipimo na jinsi ya kuwapa mifugo yako chanjo mbalimbali na daktari akajiridhisha kuwa umeshaelewa vizuri,  basi atakuruhusu uendelee kutoa chanjo hizo kipindi ambacho atakuwa mbali na mradi wako,  maana kuna dawa za chanjo ambazo hutolewa kwa wanyama kila baada ya muda fulani,  dawa hizi nazo unaweza kuwa unatoa chanjo kila muda wake ukifika(hii ni baada ya rafiki yako daktari kuwa ameshakufundisha na kuridhika kuwa umeshaelewa vya kutosha).
              Baadhi ya dawa zinakuwa na maelekezo ya matumizi yake,  vipimo na kadhalka,  nashauri kuwa ni lazima upate maelezo ya kina juu ya matumizi ya dawa hizo kutoka kwa daktari wako,  kuna baadhi ya vitu vidogo vidogo kama kupaka dawa za kuzuia wadudu ,  kuwaogesha ng'ombe na mambo mengine kama usafi unaweza kuyafanya kwa kupata uzoefu kwa kujifunza taratibu shamabani kwako.
              Nimezungumzia habari ya daktari na juu ya kujenga urafiki na daktari kwa sababu baadhi ya wafugaji wa mazoea wamekuwa na tabia ya kutotilia maanani umuhimu wa daktari,  hili ni jambo hatari sana kwa mfugaji anaetaka kufuga na kufanikiwa katika ufugaji wake,  mfugaji kujifanya unajua kila kitu ni makosa makubwa,  ili kufikia lengo la kupata maziwa mengi na bora,  umuhimu wa daktari katika mradi ni wa lazima.  Ndiyo maana nikashauri njia nzuri ya kufanya ufanikiwe ni kujenga urafiki mzuri na wa kudumu na daktari wa mifugo yako,  sasa hapa mfugaji unakuwa na uhakika wa afya ya mwili wa ng'ombe wako,  kwa maana sasa kwa kushirikiana na mtaalam daktari wa mifugo yako itakuwa salama mbali na magojwa mbalimbali.
               Wanyama wako wakishakuwa na Afya njema,  sasa unakuwa tayari umeshafungua mlango mmoja kati ya milango minne kuelekea katika kupata maziwa mengi na bara.  Jambo la pili ambalo ni muhimu sana ni mazingira atakayoishi ng'ombe mwenyewe,  ili ng'ombe aweze kufikia katika kilele cha utoaji maziwa mengi na bora,  ng'ombe huyu anahitaji mazingira safi,  tulivu na salama . Banda la ng'ombe linatakiwa lijengwe kitaalam ili ngombe aweze kuishi kwa starehe,  kama binadamu unavyohitaji kishi sehemu nzuri na salama,  wanyama pia wanahitaji mazingira kama hayo,  banda la ngombe lijengwe kwa maelekezo maalum toka kwa mtaalam wa ujenzi wa mabanda ya wanyama.

Banda Bora La Ng'ombe.

                  Banda liwe na nafasi  ya kutosha, pia  hewa ya kutosha ipatikane ndani bila shida yoyote,  kusiwe na joto kali bandani,  banda lijengwe katika hali ambayo usafi utaweza kufanyika kwa urahisi,  mkojo uweze kutiririka wenyewe hadi nje bila kuhitaji kusukumwa,  hapa mwinuko kiasi fulani unahitajika kama atakavyoelekeza mtaalam wa ujenzi,   banda linatakiwa lijengwe sehemu tulivu pasipoweza kufikiwa na makelele mengi,  mbali na vuruguvurugu,  ndani ya banda mahali pa kulala pawe pazuri,  sakafu laini,  patandazwe majani makavu na laini.
               Usafi wa mara kwa mara bandani ni muhimu sana,    ili ng'ombe akae mahali pasafi pakavu pasipokuwa na harufu mbaya itakayo mkera ngombe wakati wote.  kama kutakuwa na eneo la kumfungulia ngombe wakati wa mchana,  basi eneo hilo nalo liwe salama,  ni lazima ujenge uzio utakao mkinga ngombe asitoroke au kufikiwa kwa urahisi na watu wabaya.  Ni lazima mfugaji ujiridhishe na usalama wa ngombe wako muda wote atakaokuwa nje ya banda lake.  Ulinzi kwa maana ya kuwepo mtu wa kumchunga muda wote ni lazima,  siku hizi kumekuwepo na taarifa nyingi za ngombe kuibiwa, kuna wezi stadi siku hizi,  ngombe wako akipotea muda wa nusu saa ni mwingi,  utakachoambulia kama hajaondoka mzima mzima ni ngozi, kichwa, makanyagio na utumbo.
                 Hivi ninavyoandika hapa huenda kuna mtu yamlifika siku sii nyingi,  balaa hili limeshawakumba watu wengi hapa mjini na kwingineko.  Mbali na hilo kuna tabia ya watu kuwapiga ngombe kwa mawe hata wakati mwingine kuwadhuru kwa vitu vyenye ncha kali kwa makusudi tu ili kufurahia ngombe atakavyo umia au penginepo kukutia wewe mfugaji hasara makusudi.  Ngombe ni kiwanda chako cha kukuzalishia pesa,  kiwanda chochote lazima kiwe na ulinzi muda wote.
         

Majani Ya Ng'ombe(Umburi Fodders).

      Jambo la tatu baada ya kujiridhisha na afya na mazingira bora ya ngombe kuishi ni LISHE,  jambo hili ndiyo Dira itakayo kuonyesha njia kamili ya kufikia mafanikio na matarajio yako yote ya ufugaji,  hapa ndipo penye njia panda kwa mfugaji,  katika safari yoyote ni lazima utafika njia panda,  ili uweze kufika salama na haraka uendako ni lazima ujue ukifika njia panda uwe na uhakika na uelekeo sahihi,  basi safari yako inakuwa nyepesi sana.  Hapa nina maanisha kuwa ni lazima ng'ombe wako apate mlo kamili,  katika makala iliyopita niliangazia kwa ufupi kipengele hiki,   hivyo unaweza kupitia kwa wakati wako makala hiyo mwenyewe.  Ng'ombe anatakiwa kupatiwa chakula bora na cha kutosha,   kwa wale wanaofuga kwa mazoea wamekuwa na desturi ya kuwalisha ng'ombe chakula kile kinachopatikana kwa siku hiyo,  yakipatikana majani kidogo sawa, yakipatikana mengi sawa,  ilimradi kumetupiwa chakula horini mwa ng'ombe,  kwa mtindo huu ni hakika kuwa hatutafika popote.
   

Fodder Ya Mahindi(Umburi Fodders).

       Ng'ombe anatakiwa kupatiwa majani ya kutosha,  chakula kikuu cha ngombe ni majani machanga mabichi, yawe ya  kijani kibichi kabisa,   viini lishe muhimu sana kwa ng'ombe vinapatikana katika kijani kibichi na kichanga, ng'ombe apatiwe majani yenye uzito sawa na sehemu ya kumi ya uzito wake,  kwa mfano kama ng'ombe ana uzito wa kilo 450,  basi ni lazima alishwe kilo 45 za majani au zaidi kwa kadri atakavyoweza kula kila siku, ila isiwe pungufu ya uzito huo.  Majani yako ya aina nyigi kutegemea na eneo,  kwa mfano kuna sehemu zinazopata mvua za kutosha kwa kipindi kerefu cha mwaka,  majani yanakuwa mengi na ya kutosha,  kuna majani kama Steria,  elephant grass,   matete, majani ya migomba pamoja na mashina yake,  ukoka na kadhalka,  inashauriwa kuwapatia ngombe majani yenye virutubisho vingi kama Lucina na majani ya Mlonge,  yapo ya kuotesha kama Steria , Elephant grass, Matete,  na Hydroponic fodders tokana na nafaka mbalimbali,  yapo yanayomea maporini na kadhalka, vyovyote vile utakavyoweza kuyapata, ila yawe masafi na salama.
         

Majani Bora Ya Mifugo.

  Ngombe anatakiwa alishwe kwa kipimo maalum, chakula apewe kulingana na uzito wake,  na hii ni KANUNI au tumezoea kusema  ni SHERIA ambayo ni ya msingi na haitakiwi kukiukwa,  ukiikiuka kanuni hii na kufuata nyingine zote kwa ukamilifu,  bado hutapata matokeo yoyote ya maanana,  na hili linatakiwa litimizwe siku zote,  ndio maana katika makala zilizotangulia nilisisitiza juu ya kuwepo bajeti inayojitosheleza kulingana na ukubwa wa mradi tuliopanga kuwa nao,  ni bora ukaahirisha kuanza mradi kuliko kukimbilia kuanzisha mradi usiokuwa na uhakika wa bajeti ya KUDUMU ya kuendesha mradi wenyewe.
              UBAHILI ni janga jingine linalofanya tushindwe kufanikiwa katika mambo mengi tunayopanga kuyafanya.  Maana utakuta bajeti ya kuendesha mradi iko vizuri sana,  lakini utakuta badala ya mfugaji kununua vitu vilivyo katika viwango, utakuta anafanya vitu duni kuanzia kununua ngombe mwenyewe,  kumjengea banda lisilokidhi viwango,  kuto kumpatiang'ombe  huduma bora,  kuwalisha vyakula vya hovyohovyo!
             

Majani Makavu Kiasi Ni Lazima Kwa Afya ya ng'ombe.

   Jambo lililo ufunguo wa kufungua mlango wa nne ili kuelekea katika kupata maziwa mengi na bara ni kuwa na RATIBA ya kumhudumia ng'ombe na ratiba ifuatwe kikamilifu,  kufuata ratiba kutamfanya ng'ombe aitambue ratiba yake,  hii kitaalam ni muhimu kwa sababu kwa ng'ombe akishaijua ratiba yake atakuwa anafanya maandalizi kujiandaa kwa kila jambo litakalokuwa linafuatia.  Kwa mfano ratiba inaanza asubuhi saa kumi na mbili kamili,  ratiba ianze kwa kukamua maziwa,  wakati wa kukamua maziwa unashauriwa kumpatia ng'ombe chakuala anachokipenda kuliko vingine, awe anakula wakati zoezi la kukamua maziwa likiendelea,  na mara nyingi inakuwa ni kile chakula chenye mchanganyiko wa virutubisho mbalimbali,  mparazo wa mahindi,  ngano au shayiri,  mashudu ya pamba,  mashudu ya alizeti,  soya,   chumvi,  pamoja na mchanganyiko wa madini mbalimbali ambayo ni pamoja na Probiotic powder ambayo ni muhimu sana kwa kusaidia mfumo wa chakula kumeng'enywa vizuri tumboni mwa ng'ombe.
               Nimekuwa nikiandika mchanganyiko wa madini bila kufafanua kwa undani, kuna makala itafuata kuzungumzia kwa undani mchanganyiko huu na umuhimu wake kwa mifugo,  mchanganyiko wa madini katika viwango sahihi ni muhimu sana sana katika upatikanaji wa maziwa mengi na bora, wakati ng'ombe akifurahia ulaji wa chakula hiki kitamu anachokipenda,  ndipo sasa atakapo jisikia raha,  na kukupatia wewe maziwa mengi ya kutosha,  kama utaweza kumpigia na mziki laini kwa mluzi wa kifugaji itakuwa bora zaidi,  zoezi la kukamua lifanyike kwa utulivu,  simamisha pilikapilika nyingine zote katika banda,  pilikapilika nyingi zitamwondoa ng'ombe katika mtiririko wa kuandaa na kuachia maziwa.
         

Mashine Ya Kukamulia Maziwa Ya Ng'ombe.

    Kuna jambo moja mhimu unalotakiwa kujua katika kipengele hiki cha ukamuaji wa maziwa, kwamba  ng'ombe huwa anatengeneza maziwa wakati ule ule anapokamuliwa,  hakuna mahali maziwa yanapojikusanya ndio yatokee hapo wakati wa kukamualiwa,  hata ukimchinja ngombe aliyetakiwa kukamuliwa lita ishirini za maziwa muda mfupi kabla ya kukamuliwa,  hutakuta maziwa yoyote ndani ya mwali wa ng'ombe.
                 Mpaka hapa utakuwa umejifunza kitu fulani muhimu,  baada ya kukamua,  ratiba iendelee labda kwa kumpa ng'ombe maji ya kutosha ili kufidia kiasi cha maji yaliyopotea mwilini mwake wakati wa kukamua maziwa,  baada ya hapo unaweza kufanya usafi wa jumla bandani maana utakuwa ulifanya usafi kidogo kuandaa sehemu ya kukamulia maziwa.  Ratiba iendelee kwa mpangilio maalum hadi ng'ombe atakapolala usiku.  kwamba,  kama ng'ombe anakamuliwa saa kumi na mbili kamili asubuhi,  basi zoezi hilo lifanyike muda huo huo siku zote bila kukosea,  usijiulize maswali mengi,  kwamba ng'ombe na kusoma saa wapi na wapi,  hapo utakuwa unakosea, hapa falsafa ya HISIA inafanya kazi.

Kukamua Maziwa Kwa mikono.

                Zingatia usafi wakati wa kukamua maziwa,  kiwele cha ng'ombe kisafishwe kwa maji ya uvuguvugu, yasiwe ya moto sana au ya baridi sana, maji ya vuguvugu yanamsisimua ng'ombe, hivyo kumfanya aachie maziwa yatoke kwa wingi na urahisi,  tumia sabuni maalumu kusafishia kiwele cha ng'ombe hadi uchafu wote utoke,  suuza vizuri kuhakikisha harufu na mabaki ya sabuni yametoweka,  kausha kiwele kwa kutumia taulo maalum,  kama unakamua kwa kutumia mikono unashauriwa kutumia mafuta maalum ya kulainisha chuchu za ng'ombe ili ng'ombe asipate maumivu au kuchubuka wakati wa kukamua, hakikisha ng'ombe hapati misukosuko yoyote wakati huu ili asikie raha aachie maziwa ya kutosha.Usafi wakati wa kukamua ni muhimu ili maziwa yawe ya kiwango kinachotakiwa kama tulivyoangazia katika makala zilizopiata.
 

Kukamua Maziwa Kwa Kutumia Mashine.

         Vyombo vya kukamulia na kuhifadhia maziwa viwe safi na maalum kwa ajili ya maziwa, utavipata katika maduka ya kuuzia madawa ya kilimo na mifugo, kampuni yetu itakuwa inajishughulisha na uuzaji wa vifaa vyote muhimu katika tasnia hii, mashine za kukamulia maziwa za ukubwa mbalimbali, kila mfugaji aweze kujipatia vifaa kulingana na ukubwa wa mradi wake.
              Kufika hapa tunafikia tamati ya makala yetu ya leo, nikushukuru sana kwa uvumilivu wako wa kupitia makala haya kipengele baada ya kipengele,  niimani yangu kuwa umepata kitu cha kukufanya ubadili au uboreshe zaidi mradi wako,  nakukaribisha katika makala nzuri zinazofuata muda sii mrefu,  nakuomba sana usiache kuandika maoni yako ambayo ninaamini yatasaidia na knitia moyo katika safari yetu ya matumaini.
                NAKUTAKIA BARAKA ZA MUNGU NA ULINZI WAKE POPOTE ULIPO.

Mambo (4) Ya Kuzingatia ili Ng'ombe Atoe Maziwa Mengi.,,

 

Ng'ombe Mwenye Afya Bora.

      Karibuni tena wapenzi wa ufugaji katika mtandao pendwa,  katika mtiririko wetu wa safari kuelekea katika ufugaji utakaofungua mlango wa uhuru wa kifedha,  ili tuje kufurahia matunda ya ufugaji wetu. Makala haya yatakuwa marefu na nitachambua kwa kina mambo mbalimbali muhimu, kwa sababu madhumuni makubwa katika kufuga ng'ombe wa maziwa ni kupata maziwa mengi na bora.  Ni muda mzuri sasa tupambane ili kuachana na ufugaji wa mazoe tufuge kwa tija,  leo tuangazie mambo manne ambayo kama tukiyazingatia vizuri ni lazima tutafanikiwa na kufikia malengo yetu tuliyojiwekea.
 Wafugaji wapendwa, katika makala zilizopita
nimezunguzia sana jinsi ya kuepukana na ufugaji wa mazoea ambao unatutesa na kutuburuza kuelekea katika umaskini kila inapoitwa leo.  katika makala zilizopita nilishauri baadhi ya mambo ambayo tukiyatimiza ni lazima tutafanikiwa,  jaribu kupitia makala hizo kwa utulivu halafu uyafanyie kazi mambo yote yaliyomo,  nina amini utaanza kuona mwanga mbele yako.  Basi leo tuangazie haya mambo manne ambayo kama tutayazingatia ni lazima tupate maziwa mengi na bora kutoka kwa ng'ombe wale wale uliozoea kuwafuga kwa kutofuata kanuni bora za ufugaji.

Ng'ombe Wenye Afya Bora.

  

Ng'ombe Wenye Afya Bora.

     Jambo la kwanza kabisa kuzingatia ni Afya ya ng'ombe mwenyewe,  tunapozungumzia habari ya Afya ya ng'ombe tunalenga katika mabo mengi,  ng'ombe anae andamwa na magojwa mara kwa mara tunasema ng'ombe huyu hana afya nzuri,  kwa hiyo mfugaji anatakiwa ahakikishe kuwa ng'ombe wake anakuwa na afya njema wakati wote,  ninashauri kuwa ili uweze kuhakikisha kuwa ng'ombe wako anakuwa na afya njema wakati wote ni lazima uwe na daktari wa mifugo atakaye kuwa anapatikana kuhudumia mifugo yako wakati wote,  daktari huyu unatakiwa kujenga nae urafiki wa kudumu,  ikiwezekana mnakuwa kama ndugu kabisa,  hii maana yake ni kwamaba,  mkishakuwa marafiki mnakuwa na tabia ya kutembeleana,  na akikutembelea hata kama hakuna tatizo katika mifugo yako ni lazima ataikagua na kudodosa kama kuna tatizo ili aweze kulitatua au kukupa maelekezo ya msingi kwa mambo yale yatakayo kuwa hayajakaa vizuri,  au atakupa moyo kwa mambo yale atakayoona kuwa unafanya vizuri,  ukitiwa moyo unapata faraja na ni lazima utaongeza bidii katika kufanya vizuri zaidi.

Daktari Wa Mifugo.

               Ukijenga urafiki mzuri na daktari utapata faida nyingi sana,  kuna baadhi ya matibabu madogo madogo ambayo mkulima anaweza kuyafanya vizuri bila kuhitaji msaada wa daktari,  kwa mfano daktari akishakufundisha vipimo na jinsi ya kuwapa mifugo yako chanjo mbalimbali na daktari akajiridhisha kuwa umeshaelewa vizuri,  basi atakuruhusu uendelee kutoa chanjo hizo kipindi ambacho atakuwa mbali na mradi wako,  maana kuna dawa za chanjo ambazo hutolewa kwa wanyama kila baada ya muda fulani,  dawa hizi nazo unaweza kuwa unatoa chanjo kila muda wake ukifika(hii ni baada ya rafiki yako daktari kuwa ameshakufundisha na kuridhika kuwa umeshaelewa vya kutosha).
              Baadhi ya dawa zinakuwa na maelekezo ya matumizi yake,  vipimo na kadhalka,  nashauri kuwa ni lazima upate maelezo ya kina juu ya matumizi ya dawa hizo kutoka kwa daktari wako,  kuna baadhi ya vitu vidogo vidogo kama kupaka dawa za kuzuia wadudu ,  kuwaogesha ng'ombe na mambo mengine kama usafi unaweza kuyafanya kwa kupata uzoefu kwa kujifunza taratibu shamabani kwako.
              Nimezungumzia habari ya daktari na juu ya kujenga urafiki na daktari kwa sababu baadhi ya wafugaji wa mazoea wamekuwa na tabia ya kutotilia maanani umuhimu wa daktari,  hili ni jambo hatari sana kwa mfugaji anaetaka kufuga na kufanikiwa katika ufugaji wake,  mfugaji kujifanya unajua kila kitu ni makosa makubwa,  ili kufikia lengo la kupata maziwa mengi na bora,  umuhimu wa daktari katika mradi ni wa lazima.  Ndiyo maana nikashauri njia nzuri ya kufanya ufanikiwe ni kujenga urafiki mzuri na wa kudumu na daktari wa mifugo yako,  sasa hapa mfugaji unakuwa na uhakika wa afya ya mwili wa ng'ombe wako,  kwa maana sasa kwa kushirikiana na mtaalam daktari wa mifugo yako itakuwa salama mbali na magojwa mbalimbali.
               Wanyama wako wakishakuwa na Afya njema,  sasa unakuwa tayari umeshafungua mlango mmoja kati ya milango minne kuelekea katika kupata maziwa mengi na bara.  Jambo la pili ambalo ni muhimu sana ni mazingira atakayoishi ng'ombe mwenyewe,  ili ng'ombe aweze kufikia katika kilele cha utoaji maziwa mengi na bora,  ng'ombe huyu anahitaji mazingira safi,  tulivu na salama . Banda la ng'ombe linatakiwa lijengwe kitaalam ili ngombe aweze kuishi kwa starehe,  kama binadamu unavyohitaji kishi sehemu nzuri na salama,  wanyama pia wanahitaji mazingira kama hayo,  banda la ngombe lijengwe kwa maelekezo maalum toka kwa mtaalam wa ujenzi wa mabanda ya wanyama.

Banda Bora La Ng'ombe.

                  Banda liwe na nafasi  ya kutosha, pia  hewa ya kutosha ipatikane ndani bila shida yoyote,  kusiwe na joto kali bandani,  banda lijengwe katika hali ambayo usafi utaweza kufanyika kwa urahisi,  mkojo uweze kutiririka wenyewe hadi nje bila kuhitaji kusukumwa,  hapa mwinuko kiasi fulani unahitajika kama atakavyoelekeza mtaalam wa ujenzi,   banda linatakiwa lijengwe sehemu tulivu pasipoweza kufikiwa na makelele mengi,  mbali na vuruguvurugu,  ndani ya banda mahali pa kulala pawe pazuri,  sakafu laini,  patandazwe majani makavu na laini.
               Usafi wa mara kwa mara bandani ni muhimu sana,    ili ng'ombe akae mahali pasafi pakavu pasipokuwa na harufu mbaya itakayo mkera ngombe wakati wote.  kama kutakuwa na eneo la kumfungulia ngombe wakati wa mchana,  basi eneo hilo nalo liwe salama,  ni lazima ujenge uzio utakao mkinga ngombe asitoroke au kufikiwa kwa urahisi na watu wabaya.  Ni lazima mfugaji ujiridhishe na usalama wa ngombe wako muda wote atakaokuwa nje ya banda lake.  Ulinzi kwa maana ya kuwepo mtu wa kumchunga muda wote ni lazima,  siku hizi kumekuwepo na taarifa nyingi za ngombe kuibiwa, kuna wezi stadi siku hizi,  ngombe wako akipotea muda wa nusu saa ni mwingi,  utakachoambulia kama hajaondoka mzima mzima ni ngozi, kichwa, makanyagio na utumbo.
                 Hivi ninavyoandika hapa huenda kuna mtu yamlifika siku sii nyingi,  balaa hili limeshawakumba watu wengi hapa mjini na kwingineko.  Mbali na hilo kuna tabia ya watu kuwapiga ngombe kwa mawe hata wakati mwingine kuwadhuru kwa vitu vyenye ncha kali kwa makusudi tu ili kufurahia ngombe atakavyo umia au penginepo kukutia wewe mfugaji hasara makusudi.  Ngombe ni kiwanda chako cha kukuzalishia pesa,  kiwanda chochote lazima kiwe na ulinzi muda wote.
         

Majani Ya Ng'ombe(Umburi Fodders).

      Jambo la tatu baada ya kujiridhisha na afya na mazingira bora ya ngombe kuishi ni LISHE,  jambo hili ndiyo Dira itakayo kuonyesha njia kamili ya kufikia mafanikio na matarajio yako yote ya ufugaji,  hapa ndipo penye njia panda kwa mfugaji,  katika safari yoyote ni lazima utafika njia panda,  ili uweze kufika salama na haraka uendako ni lazima ujue ukifika njia panda uwe na uhakika na uelekeo sahihi,  basi safari yako inakuwa nyepesi sana.  Hapa nina maanisha kuwa ni lazima ng'ombe wako apate mlo kamili,  katika makala iliyopita niliangazia kwa ufupi kipengele hiki,   hivyo unaweza kupitia kwa wakati wako makala hiyo mwenyewe.  Ng'ombe anatakiwa kupatiwa chakula bora na cha kutosha,   kwa wale wanaofuga kwa mazoea wamekuwa na desturi ya kuwalisha ng'ombe chakula kile kinachopatikana kwa siku hiyo,  yakipatikana majani kidogo sawa, yakipatikana mengi sawa,  ilimradi kumetupiwa chakula horini mwa ng'ombe,  kwa mtindo huu ni hakika kuwa hatutafika popote.
   

Fodder Ya Mahindi(Umburi Fodders).

       Ng'ombe anatakiwa kupatiwa majani ya kutosha,  chakula kikuu cha ngombe ni majani machanga mabichi, yawe ya  kijani kibichi kabisa,   viini lishe muhimu sana kwa ng'ombe vinapatikana katika kijani kibichi na kichanga, ng'ombe apatiwe majani yenye uzito sawa na sehemu ya kumi ya uzito wake,  kwa mfano kama ng'ombe ana uzito wa kilo 450,  basi ni lazima alishwe kilo 45 za majani au zaidi kwa kadri atakavyoweza kula kila siku, ila isiwe pungufu ya uzito huo.  Majani yako ya aina nyigi kutegemea na eneo,  kwa mfano kuna sehemu zinazopata mvua za kutosha kwa kipindi kerefu cha mwaka,  majani yanakuwa mengi na ya kutosha,  kuna majani kama Steria,  elephant grass,   matete, majani ya migomba pamoja na mashina yake,  ukoka na kadhalka,  inashauriwa kuwapatia ngombe majani yenye virutubisho vingi kama Lucina na majani ya Mlonge,  yapo ya kuotesha kama Steria , Elephant grass, Matete,  na Hydroponic fodders tokana na nafaka mbalimbali,  yapo yanayomea maporini na kadhalka, vyovyote vile utakavyoweza kuyapata, ila yawe masafi na salama.
         

Majani Bora Ya Mifugo.

  Ngombe anatakiwa alishwe kwa kipimo maalum, chakula apewe kulingana na uzito wake,  na hii ni KANUNI au tumezoea kusema  ni SHERIA ambayo ni ya msingi na haitakiwi kukiukwa,  ukiikiuka kanuni hii na kufuata nyingine zote kwa ukamilifu,  bado hutapata matokeo yoyote ya maanana,  na hili linatakiwa litimizwe siku zote,  ndio maana katika makala zilizotangulia nilisisitiza juu ya kuwepo bajeti inayojitosheleza kulingana na ukubwa wa mradi tuliopanga kuwa nao,  ni bora ukaahirisha kuanza mradi kuliko kukimbilia kuanzisha mradi usiokuwa na uhakika wa bajeti ya KUDUMU ya kuendesha mradi wenyewe.
              UBAHILI ni janga jingine linalofanya tushindwe kufanikiwa katika mambo mengi tunayopanga kuyafanya.  Maana utakuta bajeti ya kuendesha mradi iko vizuri sana,  lakini utakuta badala ya mfugaji kununua vitu vilivyo katika viwango, utakuta anafanya vitu duni kuanzia kununua ngombe mwenyewe,  kumjengea banda lisilokidhi viwango,  kuto kumpatiang'ombe  huduma bora,  kuwalisha vyakula vya hovyohovyo!
             

Majani Makavu Kiasi Ni Lazima Kwa Afya ya ng'ombe.

   Jambo lililo ufunguo wa kufungua mlango wa nne ili kuelekea katika kupata maziwa mengi na bara ni kuwa na RATIBA ya kumhudumia ng'ombe na ratiba ifuatwe kikamilifu,  kufuata ratiba kutamfanya ng'ombe aitambue ratiba yake,  hii kitaalam ni muhimu kwa sababu kwa ng'ombe akishaijua ratiba yake atakuwa anafanya maandalizi kujiandaa kwa kila jambo litakalokuwa linafuatia.  Kwa mfano ratiba inaanza asubuhi saa kumi na mbili kamili,  ratiba ianze kwa kukamua maziwa,  wakati wa kukamua maziwa unashauriwa kumpatia ng'ombe chakuala anachokipenda kuliko vingine, awe anakula wakati zoezi la kukamua maziwa likiendelea,  na mara nyingi inakuwa ni kile chakula chenye mchanganyiko wa virutubisho mbalimbali,  mparazo wa mahindi,  ngano au shayiri,  mashudu ya pamba,  mashudu ya alizeti,  soya,   chumvi,  pamoja na mchanganyiko wa madini mbalimbali ambayo ni pamoja na Probiotic powder ambayo ni muhimu sana kwa kusaidia mfumo wa chakula kumeng'enywa vizuri tumboni mwa ng'ombe.
               Nimekuwa nikiandika mchanganyiko wa madini bila kufafanua kwa undani, kuna makala itafuata kuzungumzia kwa undani mchanganyiko huu na umuhimu wake kwa mifugo,  mchanganyiko wa madini katika viwango sahihi ni muhimu sana sana katika upatikanaji wa maziwa mengi na bora, wakati ng'ombe akifurahia ulaji wa chakula hiki kitamu anachokipenda,  ndipo sasa atakapo jisikia raha,  na kukupatia wewe maziwa mengi ya kutosha,  kama utaweza kumpigia na mziki laini kwa mluzi wa kifugaji itakuwa bora zaidi,  zoezi la kukamua lifanyike kwa utulivu,  simamisha pilikapilika nyingine zote katika banda,  pilikapilika nyingi zitamwondoa ng'ombe katika mtiririko wa kuandaa na kuachia maziwa.
         

Mashine Ya Kukamulia Maziwa Ya Ng'ombe.

    Kuna jambo moja mhimu unalotakiwa kujua katika kipengele hiki cha ukamuaji wa maziwa, kwamba  ng'ombe huwa anatengeneza maziwa wakati ule ule anapokamuliwa,  hakuna mahali maziwa yanapojikusanya ndio yatokee hapo wakati wa kukamualiwa,  hata ukimchinja ngombe aliyetakiwa kukamuliwa lita ishirini za maziwa muda mfupi kabla ya kukamuliwa,  hutakuta maziwa yoyote ndani ya mwali wa ng'ombe.
                 Mpaka hapa utakuwa umejifunza kitu fulani muhimu,  baada ya kukamua,  ratiba iendelee labda kwa kumpa ng'ombe maji ya kutosha ili kufidia kiasi cha maji yaliyopotea mwilini mwake wakati wa kukamua maziwa,  baada ya hapo unaweza kufanya usafi wa jumla bandani maana utakuwa ulifanya usafi kidogo kuandaa sehemu ya kukamulia maziwa.  Ratiba iendelee kwa mpangilio maalum hadi ng'ombe atakapolala usiku.  kwamba,  kama ng'ombe anakamuliwa saa kumi na mbili kamili asubuhi,  basi zoezi hilo lifanyike muda huo huo siku zote bila kukosea,  usijiulize maswali mengi,  kwamba ng'ombe na kusoma saa wapi na wapi,  hapo utakuwa unakosea, hapa falsafa ya HISIA inafanya kazi.

Kukamua Maziwa Kwa mikono.

                Zingatia usafi wakati wa kukamua maziwa,  kiwele cha ng'ombe kisafishwe kwa maji ya uvuguvugu, yasiwe ya moto sana au ya baridi sana, maji ya vuguvugu yanamsisimua ng'ombe, hivyo kumfanya aachie maziwa yatoke kwa wingi na urahisi,  tumia sabuni maalumu kusafishia kiwele cha ng'ombe hadi uchafu wote utoke,  suuza vizuri kuhakikisha harufu na mabaki ya sabuni yametoweka,  kausha kiwele kwa kutumia taulo maalum,  kama unakamua kwa kutumia mikono unashauriwa kutumia mafuta maalum ya kulainisha chuchu za ng'ombe ili ng'ombe asipate maumivu au kuchubuka wakati wa kukamua, hakikisha ng'ombe hapati misukosuko yoyote wakati huu ili asikie raha aachie maziwa ya kutosha.Usafi wakati wa kukamua ni muhimu ili maziwa yawe ya kiwango kinachotakiwa kama tulivyoangazia katika makala zilizopiata.
 

Kukamua Maziwa Kwa Kutumia Mashine.

         Vyombo vya kukamulia na kuhifadhia maziwa viwe safi na maalum kwa ajili ya maziwa, utavipata katika maduka ya kuuzia madawa ya kilimo na mifugo, kampuni yetu itakuwa inajishughulisha na uuzaji wa vifaa vyote muhimu katika tasnia hii, mashine za kukamulia maziwa za ukubwa mbalimbali, kila mfugaji aweze kujipatia vifaa kulingana na ukubwa wa mradi wake.
              Kufika hapa tunafikia tamati ya makala yetu ya leo, nikushukuru sana kwa uvumilivu wako wa kupitia makala haya kipengele baada ya kipengele,  niimani yangu kuwa umepata kitu cha kukufanya ubadili au uboreshe zaidi mradi wako,  nakukaribisha katika makala nzuri zinazofuata muda sii mrefu,  nakuomba sana usiache kuandika maoni yako ambayo ninaamini yatasaidia na knitia moyo katika safari yetu ya matumaini.
                NAKUTAKIA BARAKA ZA MUNGU NA ULINZI WAKE POPOTE ULIPO.

Chakula Bora Kwa Ng'ombe wa Maziwa.

NG'OMBE BORA WA MAZIWA.

          Karibu ndugu msomaji wa Blog pendwa na wafugaji na wasio wafugaji, leo tutaangazia juu ya umuhimu wa kuwapa ng'ombe wetu chakula bora na chenye virutubisho vyote ili tuweze kupata maziwa mengi na bora kabisa. Maziwa bora ni yale  yaliyotimia katika uhalisia wa maziwa, ukianzia na ladha, rangi na virutubisho kamili vinavyotakiwa kuwepo katika maziwa, pia maziwa yanatakiwa yawe na harufu nzuri.  Kuyapata haya yote unatakiwa kukidhi vigezo vingi, ikiwa ni pamoja jamii ya ng'ombe utakayokuwa umemchagua, katika makala zitakazofuata tutaangazia aina za jamii za ng'ombe wanaoweza kufugwa katika kanda mbalimbali, ubora wa faida na hasara na mambo mengine yatakayotusaidia kuchagua jamii  inayofaa katika ukanda tuliopo. Ubora wa maziwa unatakiwa uzingatiwe muda wote wa ufugaji, kwa maana kwamba isiwe juma hili maziwa yanakuwa bora na juma linalofuatia maziwa kutoka katika shamba lako yanakuwa vinginevyo.

NG'OMBE BORA WA MAZIWA.

           Jambo hili linatakiwa kuepukika kabisa maana ubora wa maziwa toka shambani kwako ndio utakaokusadia katika kujipatia wateja wa kudumu. Katika biashara yoyote, mteja ndiyo injini ya biashara yenyewe,  hata uwe na mtaji mkubwa kiasi gani, biashara utakayoianzisha kama haitakuwa na wateja wa kutosha, biashara hiyo utaiendesha kwa hasara kubwa na mwisho itakufa. Ili kufanikisha biashara yoyote ni lazima bidhaa utakayozalisha iwe na ubora wa kipekee, na sana sana biashara ya chakula kwa sababu ladha ya chakula chochote haihitaji kupimwa kwa mashine isipokuwa inaonjwa kwa mdomo tuu. Maziwa yanatumika kwa namna mbalimbali, lakini pia yanatumika kama kinywaji yakiwa baridi kwa kuzima kiu, maziwa yatamfurahisha mnywaji kama yatakuwa yamekidhi viwango kama inavyopendekezwa na wataalam wa lishe.
          Hebu sasa tuangalie ni jinsi gani tunavoweza kuzalisha maziwa katika kiwango bora kabisa. Jambo la kwanza kabisa la kufanya ili kifikia malengo haya ni kuchagua jamii ya ng'ombe iliyobora katika uzalishaji wa maziwa,  zipo jamii nyingi za ng'ombe wa maziwa, itategemea wewe umechagua jamii ipi,ila ni vizuri ukapata ushauri  kutoka kwa mtaalam wa ufugaji, kama nilivyokwisha kusema tangia awali leo siyo siku ya kudadavua jamii zilizopo maana ni somo pana linalohitaji makala yake nzima. Ni muhimu na ni lazima kuchagua ng'ombe wa maziwa kutoka kwa mzazi mwenye sifa zinazotakiwa kwa ajili ya kuzalisha maziwa mengi na yaliyo mbora, kuna uchunguzi uliokwisha fanyika na kuthibitishwa kuwa ndama jike anarithi kwa mama yake kiwango cha maziwa atakachozalisha kwa siku, ndiyo maana katika kuchagua ng'ombe utakaofuga ni lazima ujiridhishe na historia ya mama yao au ukoo anakotokea.
          Jambo la pili ambalo ni muhimu kabisa pia ni juu ya chakula atakachokula tangu akiwa ndama mdogo hadi kuwa mtamba,na baadae wakati akiwa na mimba hadi wakati wa kukamuliwa , leo tutaangazia juu ya chakula atakachokula wakati ng'ombe akiwa na mimba na wakati wa kukamuliwa maziwa. Kipengele hiki ndicho kilichobeba kichwa cha mada yetu ya leo. Chakula bora ni chakula cha namna gani? Chakula bora ni kile chenye uwezo wa kujenga mwili wa ng'ombe mwenyewe,  maana ng'ombe anatakiwa kukua katika viwango vilivyokusudiwa, ng'ombe asipopata chakula bora na cha kutosha cha kujenga mwili, ng'ombe atadumaa na mwishowe hataweza kuzalisha maziwa mengi na yaliyobora, maana ukubwa wa mwili wa ng'ombe unatafsri wingi na ubora wa maziwa atakayozalisha.

KUKAMUA KWA KUTUMIA MASHINE.

            Hali kadhalka ng'ombe anatakiwa apatiwe chakula kitakachotia mwili joto, kutia nguvu mwilini na chakula kitachofanya mwili kuwa na uwezo wa kujikinga na maradhi. Mchanganyiko uliobeba vyakula hivyo vilivotajwa hapo juu ndio mlo kamili utaoweza kumfanya ng'ome aishi vizuri na kumfikisha mfugaji katika malengo yake. Kipindi cha miezi mnne tangu ng'ombe azae ndicho kipindi ambacho ng'ombe anatoa maziwa kwa kiwango cha juu cha uwezo wake, na hiki ndicho kipindi ambacho mfugaji anatakiwa awe makini sana katika kulisha ng'ombe wake, ng'ombe anatakiwa alishwe majani uzito wa asilimia kumi ya uzito wake wa mwili, kama  atakuwa na uzito wa kilo450,  basi anatakiwa kulishwa kilo 45 za majani machanga ya kijani kibichi kabisa,  majani haya yalishwe pamoja na majani makavu wastani wa kilo sita kwa siku, majani makavu yatasaidia kufanya uwiano katika tumbo la ng'ombe ili ng'ombe asipate choo laini sana,  majani machanga na ya kijani ndiyo yenye virutubisho vyote vinavyotakiwa kwa ngombe, majani makavu yanakuwa na kiwango kidogo sana cha viini lishe vinavyotakiwa na mnyama, hapa tuone chakula kamili cha ng'ombe mwenye mimba na yule anaekamuliwa maziwa.
             Majani mabichi 10% ya uzito wa mwili wake. Majani makavu kilo 6, kuhusu virutubisho vingine mhimu ni kilo mbili za mchanyiko wa vitu vifuatavyo,
1)Shayiri/Ngano                                              30 Kg
2)Paraza ya mahindi                                        34 Kg
3)Mashudu ya alizeti                                       11 Kg
4)Mashudu ua pamba                                      15 Kg
5)Soya                                                               8 Kg
6)Chumvi                                                        0.5 Kg  
7)Mchanganyiko wa madini maalum              1.5 Kg.
Jumla inakuwa                                              100 Kg.
           Mchanganyiko huu unatakiwa kuandaliwa katika mashine ya kusaga na kuchanganya chakula cha mifugo ili kupata matokeo mazuri, ni vizuri ukajiandaa ili utengeneze nusu tani au tani moja au zaidi kwa wakati mmoja ili upunguze ngarama za kusaga na kusafirisha, maana katika mashine nyingi za kuchanganyia vyakula huwa wanatoza kwa nusu tani au tani moja kuendelea, hivyo kama kwa mfano unataka kusaga na kuchanganya kilo 200, basi utatozwa pesa ya nusu tani.
         Ni muhimu sana sana kutumia mashine kuchanganyia chakula kuepuka matatizao aina moja ya chakula au chumvichumvi kulundikana mahali pamoja ambapo zinaweza kumdhuru ng'ombe au kuifanaya lishe isifanye kazi yake inavyotakikana, inawezekana pia kuchanganya kwa mkono lakini uangalifu na umakini viahitajika. Unaweza kuuliza katika hiyo list hapo juu Pumba ya mahindi haikutumika, kama nilivyokwishaeleza katika makala zilizopita kuwa ni mara chache sana unaweza kupata pumba iliyo salama. Machine nyingi za kukobolea mahindi zinaendeshwa katika hali isiyoridhisha kiusafi.
         Kiroba  kimoja cha pumba mbichi iliyokobolewa inafikia hadi elfu ishini na nne                   (Tshs 24,000)kiroba kimoja kipimo cha ujazo ni ndoo saba za lita ishirini, ukishafanya kazi ya kuikausha uzito uanabakia wastani wa kilo 60-70. ukigawa uzito kwa pesa za kununulia unapata bei ya kilo moja ni shilingi 343, ambazo kwa karibu sana zinalingana na bei ya kununulia kilo moja ya mahindi safi, kwa ushauri wangu naonelea ni afadhali kutumia mahindi kuliko kutumia pumba ambayo usafi na usalama wake unakuwa mdogo sana.
            Kufuga kwa mazoea kuna hasara nyingi sana, asilimia kubwa ya wafugaji wa wanyama wamegandisha mawazo yao katika kulisha mifugo yao PUMBA tu, akishajiwekea akiba yake ya pumba ya kutosha anapumzisha akili ana kustarehe akijiaminisha kuwa sasa wanyama wake watanawiri kwa kula PUMBA! Haikatazwi kulisha wanayama pumba, ila chanzo cha pumba yenyewe kiwe cha kuaminika, baadhi ya mahindi huhifadhiwa kwa kutumia dawa za kuzuia nafaka zisiharibiwe na wadudu, dawa hizi zikokatika jamii ya SUMU, hivyo kabla ya mahindi kutumika yanatakiwa yasafishwe vya kutosha, mimi siamini sana kama zoezi hili linafanyika ipasavyo katika baadhi ya mashine za kukobolea mahindi, na ni vigumu pia kugundua pumba yenye sumu hizi.
          Faida za kutumia mahindi safi ziko nyingi, wala hakuna haja ya kuzitaja hapa, kwa hiyo tujaribu sana kuondokana na kufanya ufujaji wetu kwa mazoea, badala yake tuangazie zaidi katika kufuga kitaalam, Nashauri uende Tandale, kuna wauzaji wengi wa mazao yatokayo mikoani, fanya nao mazungumzo jinsi unavyowe kupata mahindi, ngano,  mtamana kadhalka kwa ajili kwa ajili ya kulishia wanyama wako kwa bei nzruzi na nafuu, hawa pia wanaweza kukushauri miezi unayoweza kununua nafaka hizi kwa bei ya chini na kujiewekea akiba hata ya mwaka mzima na ukafurahia maisha ya ufugaji na kujipatia mazao mengi na bora.
        Maji ni sehemu muhimu sana ya chakula cha ng'ombe anayekamuliwa, inashauriwa ng'ombe apewe maji ya kutosha yaliyo safi na salama, maji yanatakiwa kuwa yanapatikana muda wote usiku na mchana, katika ufugaji wetu wa mazoeya tumezoea kuwapa ng'ombe maji pale tunaposikia wakilia au wakiashiria kutaka maji, hii si sawa kabisa, maji yawepo ya kutosha katika zizi la ng'ombe muda wote, mchana na usiku kabla ya kulala uhakikishe maji yapo ya kutosha kutumika usiku kucha. maji ni muhimu kuwepo zizini muda wote. 
       Kampuni ya Hydroponic Fodders Tanzania ni kampuni inayojiandaa kwa ajili ya kutatua tatizo la chakula cha mifugo yako, tunajiandaa katika kuhakikisha tunatatua tatizo la chakula cha mifugo yako kwa kukupatia mtiririko wa chakula cha kitaalam ambacho tuna uhakika kitainua mapato yako kwa asilimia hamsini(50 %) kama ng'ombe wako wanakupatia maziwa lita kumi, tuna uhakika wa kupandisha uzalishaji hadi lita ishirini, tena kwa gharama nafuu sana.
        Nakushukuru sana kwa kusoma makala yangu hii mwanzo hadi mwisho, nakutakia baraka za Bwana Mungu katika harakati zako za kujitafutia riziki halali, nikusihi sana usindoke bila kuacha maoni yako katika sanduku la maoni hapo chini.uliza maswali, toa maoni yako pia.Tukutane tena katika makala nzuri inayofuata, ni matumaini yangu kuwa utafaidika katika mtiririko wa makala hizi na utaweza kuongeza kipato chako kwa uhakika zaidi.
      UBARIKIWE NA BWANA MUNGU.
        

Faida za Kuwapa Wanyama tunaofuga Chakula Bora na Salama.

NG'OMBE WAPEWE MAJI SAFI NA SALAMA.

       Karibuni tena wana mtandao wetu pendwa, ni matumaini yangu kuwa wote ni wazima na mnaendelea na majukumu ya kila inapoitwa leo, ilimradi maisha yetu yanasonga mbele kama ambavyo tumejiwekea malengo yetu, na tunapambana tuyafikie malengo yenyewe. Katika makala moja iliyotangulia niliangazia umuhimu wa kufuata KANUNI, sasa leo naomba tujaribu kupitia japo kwa ufupi kipengele kimoja muhimu sana katika tasnia ya ufugaji kwa ujumla.
      Tunaposema chakula Safi, bora na Salama tunamaanisha nini? Tukirudi nyuma tuliona baadhi ya wafugaji wamezoea kufuga kwa mazoea, kufuga huku kwa mazoea ndiko kunakofanya wafugaji wengi kuangukia katika kulisha wanyama wao chakula kisichokuwa safi bora na salama. Kulisha wanyama chakula cha aina hiyo kuna madhara makubwa katika afya ya wanyama wenyewe na binadamu watakaotumia mazao yanatayopatiana tokana na wanyama hao. Ndio maana kwa mfano inakuawa vigumu sana kuafanya biashara ya mazao ya wanyama baina ya nchi na nchi, hii ni kwa sababu tunalisha wanyama vyakula visivyokidhi viwango.
       Kuna hasara nyingi zinazotokea tunapowapa wanyama wetu chakula kisicho safi bora na salama, na kuna faida nyingi sana tunapowapa wanyama wetu chakula safi bora na salama.Tuanze kuangazia hasara zinazotokea tunapowapa wanyama wetu chakula kibovu Wanyama kama walivyo hawana tofauti yoyote katika uhitaji wa chakula safi na bora na salama ,sisi wanadamu tumewapita kwa kuwa na utashi tu. Zipo hasara nyingi zinazotokana na kuwapa mifugo yetu chakula kisicho safi na salama.
       Hasara ya kwanza kabisa ni kutokupata faida tokana ufugaji wetu, madhumuni ya mfugaji yeyote ni kupata faida katika kazi yake ufugaji, ikiwa ni pamoja na mifugo yake kuzaa na kuongezeka, hasara nyingine ni kupoteza muda kuanasababisha kutokufikia malengo katika muda tulijiwekea, hii inasababisha kuyumba sana kwa malengo tuliyojiwekea, kwa mfano unaweza kuanza mradi wa ufugaji kwa ajili ya kujipatia pesa kwa ajili ya kulipia ada za watoto wako, unatumia pesa kwa kuanzisha mradi wa kufuga ng'ombe wa maziwa, mtaalam wako wa mradi anakushauri labda badala ya kununua ndama jike watano, ununue mitamba wawili wenye mimba tayari, atakushauri labda ununue walio na mimba ya miezi mitatu, ili baada ya miezi sita wapate kuzaa, maana hapo utakuwa sasa na ng'ombe wanne, idadi inayokaribia na idadi ya ng'ombe uliyokusudia kununua hapo awali, lakini wawili watakuwa wanaanza kukulipa mapema ilhali hao wadogo wanapanda taratibu kuukuza mradi.
          Sasa tuangazie hapa hasara inapatikana vipi kwa kuwalisha ng'ombe wako chakula kisicho safi bora  salama .Itakuwa vizuri kwanza tukajua chakula Bora Safi naSalama ni chakula cha aina gani? Chakula bora safi na salama ni chakula ambacho kimeandaliwa kutoka vyanzo salama, mahali  salama na vilivyochanganywa kwa mizania iliyo sawa, hapa tutaangalia kipengele kimoja baada ya kingine.
          Vyanzo salama ni nini maana yake ?kwa mfano tuangalie majani yaliyozoeleka kwa kila mtu kwamba ni chakula kikuu cha ng'ombe, majani utakayotumia kulisha ng'ombe wako yanapatikana kutoka wapi? Pengine umemtuma kijana wako wa kazi, katika hangaika yake akazifuma nyasi mahali pembeni ya barabara, kumbe jana yake eneo hilo paliharikia gari, majani yakachafuliwa aidha kwa kumwagikiwa na maji ya betri, petroli,dizel , oil au girisi,  majani yale yakaletwa mojakwa moja zizini na kuwalisha ng'ombe wako, ni dhahiri kuwa majani hayo hayana ubora uanaotakiwa. sii safi wala salama.
          Ili ng'ombe akue mwenye afya njema hapaswi kupewa majani peke yake, anatakiwa kupewa
chakula chenye virutubitusho vyote, sasa tuangazie hivi virutubisho,  kwa mfano kunahitajika mchanganyiko wa pumba, mashudu ya alizeti,mashudu ya pamba, chumvichumvi maalum yenye madini muhumu, polad,na vitu vingine vingi, vitu vyote hivi vinatakiwa viwe salama na safi, kwa mfano pumba inaweza kuwa imetokana na mahindi yaliyokuwa yamewekwa sumu ya kuhifadhia mahindi, kwa vyovyote pumba hii itakuwa sii salama kwa ng'ombe wako, hali kadhalka mashudu yanaweza kuwa hayakuhifadhiwa sehemu salama baada ya kukamuliwa mafuta, yakawa yamemwagwa chini na kuchafuliwa na vitu kama sumu na takataka nyingine hatari kwa ng'ombe wako.
         Unapowapa wanyama wako vyakula kama hivi usitarajie kuwa watakuzalia matunda kama ulivyotarajia, tutakuwa tunafanya yaleyale ya kufuga kwa mazoea. Ili kukamilisha mlo kamili wa wanyama tunaowafuga ni lazima tuwapatie maji safi na salama, tena maji yawe ya kutosha,hapo awali nilisema kwamba wanyama wako sawasawa na sisi, wamepungukiwa na utashi tuu, sasa utakuta mfugaji anajichotea maji toka chanzo chochote na kuwapa wanyama wake, tena maji kidogo,bila kujiridhisha kwamba wanayama wamekunywa maji na kutosheka, na kuwa pia wanapatiwa maji salama ya kutosha mara kwa mara.
          Nasisitiza mara kwa mara kwa sababu katika kufuga kwetu kwa mazoea unaweza kukuta mfugaji anawapa mifugo yake maji hata wakati mwingine mara mbili kwa wiki, hii si sawa kabisa!
maji safi na salama ni kitu muhimu kabisa. Kuwapa wanyama wako chakula cha kutosha halafu usiwepe maji ya kutosha utakuwa unafanya kazi bure,itakuwa vigumu kufikia malengo yako.
        Katika bonda la kufugia wanyama wako, hori la kulia chakula ni lazima linakuwepo, sambamba na hori hilo, pembeni pawepo na chombo cha kuwekea maji pia, ili mnyama apate kupoza kiu yake mara anapojisikia kiu.Ng'ombe anayekamuliwa maziwa maji salama na kutosha ni muhimu sana kwake ili uweze kupata maziwa ya kutosha.
     Kuna faida nyingi zinazopatikana tunapowapa  wanyama wetu chakula cha  kutosha, yaani wanyama wale na kushiba kila siku, faida ya kwanza ni pamoja  kupata matunda mengi ya kutosha, kwa mfano Maziwa, Nyama, Mayai pamoja na Mbolea ya kutosha tutakayotumia katika kilimo ili kujiongezea kipato zaidi. Faida nyingine  ni kujijengea heshima katika soko, kwa vyovyote kama unawalisha vizuri ng'ombe wako, ni dhahiri kuwa watakupatia maziwa bora na matamu, mtu anaponunua kwako na kugundua ubora wake ni wazi kabisa kwamba atakuwa ana nunua maziwa toka shambani kwako kila siku,tena atawatangazia na watu wengine.
     Kwa kulisha mifugo yako chakula bora na salama mifugo yako itakuwa na afya bora, hivyo kufanya wanyama wako kuwa na miili mikubwa na yenye kuvutia, hapa utakuwa umesha jijengea brand yako ya wanyama, wawe ng'ombe, mbuzi, nguruwe ama wanyama jamii ndege, sifa ya kuwa na brand bora itakufanya  ujulikane haraka na baada ya muda utakuwa unafanya biashara kubwa bila kuhitaji ghrama ya kufanya matangazo.
      Katika makala haya nimeangazia baadhi ya vipengele muhimu kwa juu juu tu, katika makala zinzofuata tutaanagazia kwa undani zaidi, tutaangazia kwa vipimo pia, kwa mfano ng'ombe nahitaji maji lita ngapi kwa siku, majani kilo ngapi na kadhalka, kwa hiyo nawakarisha katika makala zinazofuta, karibuni sana.
      Nikushukuru sana wewe uliyesoma makala haya mwanzo hadi mwisho, nakuomba sana uache maoni yako hapo chini, ni muhimu sana kuacha maoni au maswali au marekebisho ili niweze kufanya tathmini ya maandiko haya.

    BWANA MUNGU AKUBARIKI SANA.

Faida Tano za Kuacha Kufuga kwa Mazoea.

  
          Karibuni tena Wafugaji tuendelee na safari yetu ya matumaini,  siku ya leo tutaangazia faida tano muhimu tutakazopata kama tukiondokana kabisa na desturi ya kufuga kwa mazoea, kama tulivyokwisha soma katika makala zilizotangulia,  nimeongelea mara  kwa mara juu ya jambo hili,  nalionglea sana jambo hili kwa sababu limewafikisha wafugaji wengi pale walipo sasa hivi ninapoandika makala haya, hali ya wafugaji wengi inafahamika jinsi ilivyo, hakuna faida inayoonekana kinyume na matarajio ya walio wengi.
         Jamii nyingi za wafugaji wamekuwa watumwa wa jambo hili, kwamba jinsi yao ya kufuga imekuwa ile ile tangia enzi za mababu na mababu .Fahari yao kubwa  ikiwa ni kuwa na kundi la mifugo mingi kadri inavyowezekana .Hapa tunaona kubwa linalopatikana ni sifa isiyokuwa na faida yoyote,  kwamba, Mzee fulani hapa kijijini ndiye Tajiri namba moja, ana ng'ombe Elfu tano, mbuzi elifu mbili na kondoo miatano.
         Sasa angalia maisha ya huyu Mzee, mavazi yake anayovaa ni yale yale miaka yote, kipande cha lubega chafu,  viatu vya matairi ya gari na fimbo mkononi. Kazi yake ni kuamka  asubuhi na mapema na kuanza kuswaga mifugo yake kutwa nzima kusaka malisho popote yanapoweza kupatikana, iwe ni sehemu halali au vinginevyo, ilimradi mifugo yake ipate chakula.
       Zoezi hili siyo la mchezo, safari ya kusaka chakula inaweza kuwa hata ya miezi kadhaa bila ya kurejea nyumani, sasa hapo hata uangalizi wa familia unakuwa wa mashaka sana kwani hata mambo ya watoto kupata elimu yanakuwa siyo ya msingi sana au hata hayafikiriwi achiliambali kupewa kipaumbele. Kumbuka hapa tulikuwa tunaangazi juu ya wafugaji wa jamii kubwa ya wafugaji.
        Kwa wafugaji wa kawaida tunaofuga kwa uchache iwe mjini au mashambani, nasi hatutofautiani sana na jami ya wafugaji wakubwa, tendo lile lile la kufuga kwa mazoea na ufugaji usiokuwa na tija uko pale pale! kwamba tunakuwa na idadi ya wanyama  ambao bajeti ya kuwalisha inakuwa si jambo la kutiliwa maanani kabisa. Utaratibu ni ule ule, kwamba chakula kinachopatikana kwa siku hiyo ndicho hicho hicho watakachopatiwa wanyama bila kujali kwamba wanyama watashiba au la.
        Kwa mtindo huu wa ufugaji itakuwa ni ndoto kuona matunda yake, kama nilivyokwisha kusema katika makala zilizotangulia, kwa aina zote za mifugo, muda wa kumfuga mfugo hadi mavuno unajulikana.Lakini kwa mfumo huu wa ufugaji jambo la kufuga na kuvuna hapa inakuwa ni mpaka miaka na miaka ipite, kwa mfano, mnyama kama nguruwe anatakiwa avunwe ndani ya miezi sita tu, na hadi kufikia hapo, kama amefugwa kitaalam anatakiwa awe na nyama yenye uzito wa kilo sitini hadi themanini na sii chini ya hapo.
      Tunaona jinsi ya kufuga na kuyafikia mafanikio hayo katika makala zinazofuata na shamba darasa litakuwepo ili tuweze kujifunza kwa vitendo, Sasa hapa chini tutaona  FAIDA TANO TUTAKAZOPATA KAMA TUSIPOFUGA KWA MAZOEYA.

         Faida ya kwanza kabisa ni Kupata faida kwa muda Mwafaka, katika mradi au Biashara yoyote, madhumuni ya kwanza kabisa ni kupata FAIDA, mafanikio chanya kwa mjasiriamali yeyote ndilo kusudi na haja ya moyo, hakuna mtu yeyote anaeanzisha mradi kwa kutegemea kuvuna hasara, hata mwizi anapojiandaa kwenda kuiba hujiandaa vyema, hata wakati mwngine hufanya sala au kwenda kwa mganga kufanya ulozi ili afanikiwe.Yaani AFAIDIKE kwa wizi wake.
        Faida ya pili ni kutumia Gharama ndogo katika kuendesha mradi na kuyafikia matarajio yako kwa muda uliokusudia, unapokaa na mifugo yako kwa ufugaji wa mazoea usiofuata utaalam nakanuni ni dhahiri kuwa utafuga kwa muda mrefu, kufuga kwa muda mrefu ina maana utakuwa unawalisha wanyama wako kidogo kidogo ila kwa muda mrefu sana. hapa kuja kupata faida itakuwa kwa kusubiri sana
       Faida ya tatu tutakayopata kama tusipo fuga kwa mazoea ni kujijengea heshima ya kuwa na boma bora litakaloheshimika kwa jamii inayotuzunguka au iliyombali. Hii maana yake ni nini?Kama ukifuga kitaalam maana yake mifugo yako itakuwa Bora na yenye afya njema, kwa maana hiyo kila mtu atataka kununua kutoka katika boma lako, kwa hiyo itakuwia rahisi kwako kufanya mauzo bila kuhangaikia sana soko, kuna msemo wa kiswahili tuliouzoea sana katika biashara, kwamba Kizuri chajiuza na Kibaya chajitembeza, Hutahitaji kujitangaza sana maana kazi hiyo watafanya wale walionunua kutoka kwako na kufaidi mazao ya boma lako.

         Faida ya nne ni kuokoa muda, kufuga kitaalam kutaokoa muda wako na kukufanya uwe na muda wa kufuatilia mambo yako mengine, Kufuga kitaalam mojawapo ya msingi wake ni kuhakikisha unakuwa na bajeti inayotosheleza kuhudumia mradi kwa kipindi chote cha mradi wako, na bajeti ndiyo itakayoamua ukubwa wa mradi wenyewe, kwa habari ya bajeti hapa ndipo mfugaji anapotakiwa kutilia umakini kuliko mahali pengine popote.
          Bajeti ni Kupanga, na kupanga ni kchagua, kwa maana ukubwa au udogo wa mradi utategemea ni nini kilichokuwa katika akaunti yako ya mradi, basi tuseme kuwa utaokoa muda wako kwa sababu tayari mahitaji yote katika mradi wako yatakuwa yanapatikana katika muda muafaka,basi hata muda wa kuhudumia mradi utakuwa mdogo maana matayarisho yote muhimu yatakuwa yameshaandaliwa
kwa muda mwafaka pi
          Faida ya tano kwa kutaja kwa uchache tuu,  maana faida za kufuga kwa Tija ziko nyingi zaidi ya tano, ila hapa tumeangazia kwa uchache tu, tutaendelea huko mbele zaidi kuona  faida nyingine nyingi kadri tutakavyo kuwa tunasonga mbele, faida ya tano tutakayopata  kwa kufuga kwa tija ni kuweza kuhifadhi MBEGU BORA kwa ajili ya kuendeleza boma lako la ufugaji, utakuwa ukijichagulia uzao ulio bara katika ama wanyama jike au madume, kumbuka hapa nimesema ama madume au majike, utatakiwa kuchagua upande mmoja tu kwa kukwepa kuzungusha kizazi kimoja kwa miaka mingi. Inashauriwa kuhifadhi majike zaidi kwa sababu ni rahisi kubadi madume kwa kuwa, kwa mfano kama ni ng'ombe, idadi ya madume watakao hitajika katika boma ni chache sana kulinganisha na majik. hivyo unashariwa kuchagua majike mengi zaidi.Madume utayanunua kutoka katika shamba lenye ubora kushinda la kwako.
        Faida ya kutokuendeleza kizazi kimoja ziko nyingi, hatutaweza kujadili kwa mapana hapa maana hilo ni somo pana ambalo linahitaji muda na utaalam katika kulitolea maelezo. Kwa leo naomba tuishie hapa, ni Tumaini langu kuwa kuna kitu umepata katika makala yangu ya leo. Nakushukuru sana kwa kuyasoma makala haya mwanzo hadi mwisho, ni mategemeo yangu kuwa utatoa mani au ushauri wako hapo chini, comment chochote unachoweza kwa faida yangu na wengine na kwa Blog pia,
          UBARIKIWE SANA.
           
     

Utatuzi Wa Chakula cha Mifugo Dar es salaam.

         Nimejaribu kufanya uchunguzi na kubaini kuwa kuna fursa nyingi sana hapa nchini zinazo weza kutufanya tuishi maisha bora bil ashaka yoyote,  fursa hizi zipo kutegemea na eneo ambalo mtu yupo, kwa mfano fursa zilizopo mjini ni tofauti na zinazopatikani vijijini.
         Leo tuangazie fursa zilizopo katika miji au majiji yetu, katika miji zipo fursa nyingi sana, ila kwa leo tuangalie zile fursa ambazo tunaweza kuzitumia kufanya mabadiliko katika maisha yetu kwa mtaji mdogo,  kuna fursa katika viwanda vidogo vidogo kuna fursa katika viwanda vya kati na vilevile viwanda vikubwa.
        Ninapozungumzia mtaji mdogo ninaamaanisha mtaji ulio chini ya milioni kumi,  labda tuangalie ni vipi tunavyoweza kutumia mtaji wa milioni nne. Mpaka kufikia hapa kuna mtu tayari ameanza kushtuka na kuanza kufikiri ni jinsi gani milioni nne inavyoweza kupatikana.
        Ikiwa kama wewe ni msomaji mzuri wa makala za ujasiriamali utakubaliana na mimi kuwa yalisha fundishwa masomo na semina nyingi kuhusiana na jinsi unavyoweza kuanzisha biashara bila kuwa na chochote mkononi.  Jambo hili linawezekana pale mtu unapokuwa umejipanga na kufanya maamuzi kutoka chini kabasa ya moyo wako.    Nasema maamuzi yawe ya moyoni na ya dhati kwa sababu kwa jinsi tulivyoumbwa na Mungu, tumejengewa dhamira ya dhati kabisa ndani mwetu yenye kichocheo kikubwa cha kutufanya tubuni miradi mingi yenye kutupeleka katika mafanikio kwenye maisha yetu.
        Lakini pia ndani mwetu shetani hakosekani kila wakati, kaweka maskani yake ya kudumu akiwa tayari kung’oa yale mema yote ambayo Mungu ameweka ndani yetu. Kama mimi nilivyo, na wewe ukohivyo hivyo,  kila wakati najiwa na mawazo mazuri ya kuanzisha biashara,  nakaa chini napiga hesabu na kuona mwanga ukiangaza mbele kuelekea katika mafanikio. Lakini badala ya kupiga moyokonde na kuanza kutekeleza yale mawazo mazuri niliyoyawaza, shetani hutokea mara moja na kuyafuta katika dhamira ya kweli ya moyo. hapa uvivu huchukua nafasi yake, shetani anapandikiza haraka sana mbegu ya kushindwa, mawazo ya kukata tamaa, mahesabu ya haraka jinsi utakavyopata hasara kubwa na mambo mengine mengi yaliyo hasi.
          Ukishafikia hapa taratiibu unaanza kuliona wazo hili halifai na unaanza kubuni wazo jingine,  kama nilivyosema hapa juu kuwa Mungu ni mwema kwetu siku zote, kajaza akilini mwetu maarifa na vipaji tele, ndiyo maana ukitoka kuwaza mradi huu, halafu ukauacha, Mungu hakawii kukuletea wazo jingine, ila kama awali habari ina kuwa ileile.
          Sasa mjasirialimali mwenzangu, naendelea kukukaribisha katika jukwaa hili la kusaka   maendeleo, tuanze kudema dema kidogo kidogo na mwisho tuweze kupata furaha kama Mungu alivyotaka tuishi katika dunia hii tukifurahia maisha kwa amani. Kuna wataalam wengi sana waliokaa wakatumia bongo zao, wakaandika maandiko mengi mazuri katika Lugha laini na nyepesi, sisi kazi yetu ni kupata muda wa kufungua vitabu hivyo na kupakua chakula ambacho tayari kimeshaivishwa vizuri.
          Lakini shetani hataki kutuacha tupakue vyakula hivi na kuvila kwa afya ya maendeleo yetu, mara zote amekuwa mwepesi wa kututia uvivu na mawazo mgando, na kwa ulaghai wake tumekuwa watiifu mno kwake. Unaweza kusikia matangazo mengi ya semina za bure,lakini badala ya kwenda katika semina hizo, utamkuta kijana akielekea katika kijiwe kwenda kuendelea kusikiliza hadithi pale ilipoishia jana. Kama hatujafanya maamuzi ya busara kuanzia sasa, tutabakia kuwa watu wa kulialia mpaka mwisho wa maisha yetu bila kufurahia kile Mungu alicho tukusudia kufurahia hapa duniani, maana Mungu ametuwekea kila kitu tayari,kazi yetu ni kuvifanyia kazi na kuyafurahia maisha.       

        Mwaka jana kuelekea mwishoni kulifanyika semina moja nzuri sana sana,semina hii ambayo kila siku naiota moyoni mwangu ilikuwa ikifanyikia pale victoria petrol station, pale kwa juu kuna ukumbi ghorofani. Semina hii nzuri sana iliendeshwa bure kwa taktban miezi miwili na Bwana Eric Shigongo, sina haja ya kumuelezea hapa Eric Shigongo ni nani,maana sidhani kama nina maneno kamilifu ya kumuelezea mtu huyu muhimu sana unapotaka kuzungumzia mambo ya ujasiriamali. Ila ninaamini wengi wetu mnamfahamu kupitia njia mbalimbali ambazo kwazo anajidhirihisha,kwa kutaja machache tu, Magazeti yake pendwa , vitabu vyake vingi vinavyofundisha ujasiriamali katika lugha laini ya kueleweka na kila mtu,Dar Live Mbagala katika kisima cha burudani, na mambo mengine meengi anoyojihusisha nayo katika kujitolea kwa kuitumikia jamii yake.
         Nasema semina hii naikumbuka na kuiota kwa mengi,kama wewe unayesoma hapa uliwahi kuhudhuria semani ile , ama kwa hakika utakubaliana na maneno yangu, semina hii ilikuwa inafanyika kila siku ya jumapili kuanzia saa nane hadi saa kuminambili jioni, ila muda huu wa masaa manne au matano hivi ulikuwa unapita kwa kasi sana. kama binadamu wengine na huwa kuna mahali natamani kusikia mzungumzaji au tuseme mchungaji akisema tusimame tufunge ibada, lakini kamwe katika semina ile sikuwahi kuwaza vile, maana kila kitu kilikuwa kinafanyika kwa mpangilio wake, Tulikuwa tunaaza semina yetu kama ibada,kufungua kwa sala,halafu tunaendelea na kusifu na kuabudu tukiongozwa na waimbaji wa kundi la GWT,ama kwa kusema ukweli kundi hili limesheni vijana walokole wenye ujuzi mkubwa wa kumsifu Mungu,wajuzi wa kupiga ala mbalimbali za muziki kwa umahiri wa hali ya juu kabisa.
         Jamani tumwacheni Mwalimu Julius Nyerere akapumzike kwa amani. nasema hivyo kwa kuamini kazi aliyoitiwa kufanya duniani aliifanya kwa umakini na uaminifu mkubwa, nasema hivyo kutokana na umoja wa kindugu aliotujengea miongoni mwetu, maana  katika semina yetu tulikuwa tunahudhuria wengi, vijana kwa wazee, watu wa dini zote, na hapa ndiyo kiini cha kupenda kumkumbuka Mwalimu Nyerere,alifanya kazi kubwa kutujengea tabia ya umoja.  Kusema kweli semina yetu ile ilielemea zaidi kuongozwa Kikristo, lakini kama nilivyotangulia kusema hapo juu kuwa mahudhurio yalikuwa ya watu wa dini zote sikuwahi kusikia malalamiko hata siku moja , hali ilikuwa shwari mwanzo hadi mwisho wa semina,  nilifurahi sana kuona jambo lile likifanyika kwa amani, siyo rahisi kuona jambo kama lile likifanyika kwa amani vile katika mataifa mengine.
        Nafikiri kuna mtu anaanza kujiuliza haya mambo ya semina yanatokea wapi katika makala haya, nimeyaandika haya ili kama utayasoma makala haya ujue kwamba ,yatakayofundishwa au kupatikana katika blog hii, kuwa ndiyo matunda ya semina ile,maana katika semina ile tulifundishwa mambo ya ujasiriamalli kwa mapana na marefu yake. Nichukue pia nafasi hii kumshukuru sana Bwana Eric Shigongo na timu yake kwa ajili ya kutupatia semina ile, tena bure kabisa na zawadi ya kitabu chake chenye gharama ya shilingi elfu kumi bure kabisa, Bwana Mungu azidi kumzidishia mkate wake na amjaalie maisha marefu kwa kadri ya mapenzi yake(Bwana Mungu) Pamoja na masomo mengi ya msingi sana ya elimu juu ujasiriamali tuliyofundishwa katika semina ile, somo la kujua ni Biashara gani ufanye ili uweze kuuza kwa wingi na kutengeza faida, ndilo somo lililo chimbuko la kuanzishwa blog hii ya “HYDROPONIC FODDERS TANZANIA”.Jina hilo pia litakuwa jina la kampuni yangu hapo nitakaposajili rasmi siku chache zijazo. 
        Wazo hili nimelipata takriban mwaka mmoja baada ya kumalizika kwa semina lie, maana baada ya kumalizika kwa semina ile nilipata bahati ya pekee ya kukaribishwa ofisini kwa Bwana Eric Shigongo na kuweza kakaa na kijadili ni kitu gani ningeweza kufanya kwa wakati ule. Lakini kwa kweli nilipata kigugumizi ni nini ningeweza kufanya kwa wakati ule,maana ni muda mfupi sana niliobahatika kukaa na Bwana Eric Shigongo,  nilijaribu kumwambia nina wazo hili au lile, hakuna hata moja lililokubalika mbele yake. Kutokana na ufinyu wa muda wake na ratiba yake kubana sana, niliona tu yatosha kwa semina yake kwa wakati ule nimpishe afanye mambo yake huku nami nikajipange vizuri maana mtihani wa kubuni wazo jipya la biashara kama alivyobuni mwana semina mwenzetu, mradi wa kuzoa takataka kule Kigamboni halikuwa jambo jepesi sana.
       Walau nami naanza kupata furaha juu ya wazo la kuanzisha biashara ya kutatua tatizo la MALISHO ya wanyama wetu katika jiji la Dar es salaam,malisho maridhawa kabisa kwa ng’ombe wa maziwa na wanyama, nguruwe na kuku kwa gharama nafuu sana. Malisho haya ya majani yenye virutubisho karibu vyote muhimu kwa mfugo wetu,yatapatikana kwa urahisi, nina maanisha kuwa mfugaji atapata malisho ya mifugo yake kwa muda mwafaka kabisa,baada ya mfugaji kuingia mkataba maalum na kampuni yetu,na kutulipa kwa kadri ya makubaliano yetu,
        Kazi ya kampuni ni kuhakikisha mfugaji anapata malisho ya wanyama wake kama mkataba utavyosomeka, kazi ya mfugaji itabakia kufurahia huduma yetu tuu.
        Nawakaribisha katika makala inayofuata, naomba maoni yako tafadhali, masahihisho pia kwa pale nilipokesea maana hizi ni makala zangu za mwanzo kabisa katika kuandikia blog yangu. Nakushukuru sana WEWE uliyesoma makala haya tangu mwanzo hadi mwisho. Naomba Bwana Mungu akubariki kwa kadri ya mapenzi yake yeye mwenyewe.

Umuhimu wa kufuata kanuni za ufugaji.

            Kanuni ni utaratibu maalum unaofuatwa katika kufikia mafanikio katika mipango tuliojiwekea, bila kufuata kanuni kikamilifu ni vigumu kufikia mafanikio chanya, mradi wowote unaofuata kanuni, mafanikio ni lazima, kwa mfano tuangalie jambo moja dogo, mama anapotaka kupika ugali ,anafanya maandalizi ,unga utakuwa kitu cha kwanza kuwaza, itafuatia matayarisho ya kitoweo cha kutowezea ugali, tumezoea kusema ni mboga ya kulia ugali, hapa sasa mama ataanza kufanya mapishi yake.   Kuhusu mboga mama atajua mwenyewe jinsi atakavyo andaa.  Lakini mimi nataka tuangazie kanuni za kufuata katika kupika ugali,
          Mama atakuwa na unga,sufuria na maji,  pia moto utahitajika kwa kupikia uagali wenyewe, hapa kanuni isipofuatwa,kuna uwezekano ugali usipatikane, kwa mfano, mama akatenga maji kipimo anachotaka, na unga pia halafu akaamua kusonga kwanza ugali kabla ya kubandika kwanza maji jikoni yachemke ndio asonge ugali, hata ausonge mwezi mzima kwa moto wa gesi,  ugali huo hautaiva daima, shida hapa ni kutokufuata kanuni ya ksonga ugali.   Sote tunajua utaratibu au kanuni ya kusonga ugali nayoni hii, washa moto, bandika au injika maji jikoni, chochea moto hadi maji yachemke kwa dakika tano, ongeza unga kiwango kadiri ya maji yenyewe, songa ugali wako,dakika kumi ni nyingi, ugali unaanza kunukia, ugali unakuwa tayari umeiva, ni wa kuipuliwa tayari kwa kutengwa mezani,
      Hapa kanuni ya kusonga ugali inakuwa imefuatwa tofauti na hapo juu.   Kama tulivyoangazia katika makala ya jana,  tulijadili kwa kifupi faida za kutumia kanuni katika ufugaji, kabla ya kuanza kufanya mradi ni lazima kufanya upembuzi yakinifu, unaubuni mradi wako katika mawazo, kisha unauweka katika maandishi, (daftari maalum ambalo utakuwa urekodi taarifa zako zote ni muhimu sana)
       Kiasi cha pesa (MTAJI)utakacho kuwa nacho ndiyo DIRA hasa ya kukupeleka kule unakotaka kwenda, chukulia mfano wa mtu anaetaka kusafiri, kipimo cha kwanza ni kutathmini umbali anaotaka kusafiri, umbali huo ndio ndio utakaozaa nauli atakayo lipa, na maandalizi ya mradi wako ni hivyo hivyo, kwamba kiasi cha fedha(MTAJI)ndio utakao kuongoza kufanya tathmini ya mradi wako.   Mara nyingi hapa ndipo watu hufanya makosa makubwa, kufanya mahesabu kwenye calculator na kuona matokeo mazuri, kwa mfano unajipa moyo kuwa utaanza na ng'ombe watano, chukulia kwa mfano watakamuliwa lita 40 kila mmoja, (5x40 )unapata lita 200, utauza kila lita moja shilingi 2000  kwa siku utatengeneza shilingi laki nne, laki nne , kwa mwezi utapata shilingi milioni kumi na mbili, hapa moyo unadunda kwa furaha kubwa, utakuwa unajidanganya, mahesabu ya namna hii bila kufanya upembuzi yakinifu mbele ni anguko kubwa.
       Mimi binafsi yalishanikuta haya majanga. Kimsingi mradi wowote unahitaji kujipanga, kwa kufanya maandalizi yote kuanzia katika kuuwaza mradi wenyewe, kufanya upembuzi yakinifu, kupata ushauri kwa wataalam wa mambo ya ufugaji, kutembelea mashamba yanayofanya vizuri katika ufugaji, huko utajonea mwenyewe kwa macho, utauliza maswali, kwa mfono ni namna gani utakavyoweza kupunguza gharama za ufugaji huku ukipata mafaniki chanya.
         Katika makala zinazofuatia tutaangazia kwa mapana na mrefu jinsi kufanya ufugaji kitaalam na kutengeneza pesa za kujikimu kuendesha maisha yetu kwa uhuru na kuyafurahia.
        Nakushukuru kwa kusoma makala haya,naomba ushauri na pia unikosoe pale nilipokosea.


Kwa jambo lolote,kuwa huru kuwasiliana nami katika njia zifuatazo:
    E-mail: nkuus2001@yahoo.com,
                anael.ludovick6@gmail.com,
                +255714440554.